Na dworcu kolejowym powstanie muzeum. Co w nim znajdziemy?

- "Muzeum Przemysłowe w Czechowicach-Dziedzicach", "Muzeum Przemysłu w Czechowicach-Dziedzicach" lub "Muzeum Światła w Czechowicach-Dziedzicach", będzie prezentować dzieje, rozwój oraz technikę i technologię przemysłową zakładów, przedsiębiorstw, spółek lub firm, które działały, bądź działają do dziś w mieście, w okresie od 1855 roku (wtedy otwarto lini kolejową Dziedzice - Bogumin) aż po dzisiejsze czasy. Będzie też sporo wystaw o historii gminy Czechowice-Dziedzice, o szkołach, o parafiach, o obyczajach, o placówkach kultury, o sportowych klubach, i o naszych znamienitych mieszkańcach - opowiada Jacek Cwetler, kustosz czechowickiej Izby Regionalnej.

Muzeum będzie mieścić się w budynku modernizowanego dworca kolejowego, w jego wschodnim skrzydle - m.in. w miejscu, gdzie niegdyś istniała restauracja "Dworcowa". Placówka ma zostać oddana do użytku na przełomie lat 2024/2025.

Historia których zakładów będzie prezentowana w muzeum? Lista jest długa. To Zakłady Rowerowe "Apollo" i Fabryka Samochodów Małolitrażowych - FSM, Walcownia Metali "DZIEDZICE", FSE "KONTAKT", Rafineria Czechowice S.A., NAFTOCHEM, CZ.Z.P.Z. "ZAPAŁKI", Śl.F.K "KABLOWNIA", kopalnia Silesia, PKP, lokomotywownia, PKP Cargo, Zakład Impregnacji Podkaładów Kolejowych, Cz.Z.M.O. "POLFA", "HB-UNIBUD" S.A., WUPRIiRB, PGKiM, ŻUŻLOBLOKI, PSS "SPOŁEM", Piekarnia Gigant, Sztuka Beskidzka, Fabryka Domów, Zakłady Mięsne, GS, Fabryka Śledzi "Normandia", Zakłady Papiernicze (dziś teren Marbetu), Rzemiosło Czechowic-Dziedzic i inne.

Szeroki zakres będzie obejmować również sama działalność muzeum. - Będzie to gromadzenie obiektów muzealnych drogą zakupu, darów i depozytów od osób fizycznych i prawnych, instytucji państwowych, organizacji społecznych oraz stowarzyszeń i fundacji, przechowywanie obiektów muzealnych, konserwacja obiektów muzealnych, inwentaryzacja i katalogowanie obiektów muzealnych, digitalizacja zbiorów muzeum oraz ich cyfryzacja, organizacja wystaw, w formie ekspozycji stałych i czasowych, udostępnianie zakładom współpracującym z muzeum, pomieszczeń na organizowanie wystaw lub innych imprez związanych np. z ich jubileuszami... - wylicza Jacek Cwetler.

Ponadto muzeum będzie prowadziło również działalność edukacyjną celem upowszechnia wiedzy o dziejach przemysłu, udostępniać zbiory do badań naukowych i popularyzatorskich, opracowywanie i publikowanie monografii naukowych o dziejach przemysłu w Czechowicach-Dziedzicach, katalogów, przewodników wystaw, wydawnictw popularnonaukowych o historii miasta i jego przemyśle.

Powstanie również portal muzealny, a być może nawet muzealny blog. Placówka będzie także istniała w mediach społecznościowych oraz będzie współpracować z mediami - w celu propagowania poprzez nie dziejów przemysłu w Czechowicach-Dziedzicach i historii miasta. Włączy się też do cyklicznych wydarzeń - programu wojewódzkiego "Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego", a także organizowanej corocznie "Nocy Muzeów".

Jaka jest koncepcja muzeum? - Ze względu na umiejscowienie muzeum w salach dziedzickiego dworca, wejście do placówki powinno mieć wystrój poczekalni dworca z okresu drugiej połowy XIX wieku. Aranżacja będzie w stylu fin de sicle lub art deco. W sali znaleść się powinny stare kasy, ławki, stoliki, krzesła, lampy, latarnie, obrazy, a na blatach prasa z tamtego okresu. Ponadto stare bilety, peronówki i rozkłady jazdy porozkładane na meblach stacyjnych - zapowiada kustosz czechowickiej Izby Regionalnej.

W urządzeniach elektronicznych i multimedialnych znajdujących się w muzeum powinny się znaleźć zdjęcia starych pociągów, wagonów, salonek, mostów, trakcji kolejowych oraz semaforów. Według zamierzeń na ekranach będą wyświetlane filmy o kolejach CK Austro-Węgier, o wydarzeniach tamtych czasów (np. Powstaniu Styczniowym, odkryciach naukowych i geograficznych, czy też początkach motoryzacji i lotnictwa). Będą też stare przewodniki i mapy połączeń kolei żelaznych, a także informacje o modzie, o podróżnych kufrach, walizkach, o obyczajach dworcowych, o restauracjach i barach, o peronach, latarniach dworcowych, o sygnalizacjach kolejowych, zaporach i szlabanach itp.

- W muzeum będzie sala poświęcona dworcowi dziedzickiemu, jego historii i sławnym postaciom, które przez te prawie już 170 lat jego działalności bywały na mim. Na ścianach umieścimy postery, obrazy lub fotografie ukazujące np. Cesarza Franciszka Józefa, marszałka Piłsudskiego, prezydenta Mościckiego, Karola Wojtyłę, Marszałka Ferdynanda Focha, gen. Kazimierza Sosnkowskiego, Jana Kiepurę, Wojciecha Korfantego, gen. Franciszeka Kleberga - wyjaśnia Cwetler.

Jak wspomnieliśmy na początku, kluczowym elementem muzeum będzie prezentacja zakładów przemysłowych. Jaka jest koncepcja tej wystawy? - Chcemy prezentować zakłady od najstarszych, czyli fabryki impregnacji podkładów kolejowych, tzw. szwelowni, fabryki brykietów, poprzez rafinerię Schodnica i rafinerię Vacuum Oil Company, zakłady elektryczne, walcownię, kablownię i zapałkownię, aż po współczesne, czyli np. Valeo i Hewalex - przewiduje Jacek Cwetler.

Wokół których obiektów muzealnych oraz tematów można zbudować przekaz muzealny? Na liście znalazły się alupolon, duraluminium, kuter K-30, blachy na poszycia samolotów, czechowickie zapałki, oleje Selektol (były używane na rajdzie Monte Carlo przez Sobiesława Zasadę), rowery (składaki z fabryki "Apollo"), krążki do monet dla Mennicy Państwowej (produkowane w Walcowni Metali Dziedzice), latarnia morska na Kopalnioku, a także kluby sportowe (kajakarstwo, gokarty, sporty samochodowe "Racer") i wiele innych.

Ponadto w muzeum mogłyby znaleźć się życiorysy ludzi przemysłu Czechowic-Dziedzic. Można tutaj wspomnieć chociażby o najbogatszym człowieku w dziejach, którym był John D. Rockefeller i jego Standard Oil Co., w skład którego wchodziła czechowicka rafineria Vacuum Oil Co.

- Ważnym elementem ekspozycyjnym w muzeum na dziedzickim dworcu będzie stała prezentacja jednej z największych i najciekawszych kolekcji lamp i osprzętu Janusza Chmielniaka. Ale na koncepcję tej wystawy będzie jeszcze trzeba poczekać i najlepiej by było aby o niej opowiedział jej właściciel - podsumowuje Jacek Cwetler, kustosz czechowickiej Izby Regionalnej, członek Towarzystwa Przyjaciół Czechowic-Dziedzic.

Co z tych pomysłów zostanie zrealizowane? Czas pokaże. Jedno jest pewne. Już wkrótce miasto i gmina Czechowice-Dziedzice zyskają kolejną instytucję, która będzie ważnym animatorem życia muzealnego, kulturalnego i edukacyjnego.