Wykład w Piwnicy Muz: Przejawy życia kulturalnego w Serbii

Agresja Niemiec hitlerowskich na Królestwo Jugosławii rozpoczęła nowy rozdział w historii kraju. W państwie serbskim, utworzonym na terenie niemieckiej strefy okupacyjnej, w dniu 29 sierpnia 1941 r. został sformowany Rząd Ocalenia Narodowego (Vlada narodnog spasa), a na jego czele stanął generał Milan Nedić.

Wbrew dotychczasowym sądom, życie w latach 1941-1944 toczyło się nadal nieprzerwanym rytmem. Nieoczekiwanie nastąpił żywiołowy rozwój kultury: teatru, literatury, sztuki, muzyki i filmu. Nie ustało także życie naukowe. Wychodziło kilka nowych tytułów czasopism, których artykuły pozwalają na dokładne śledzenie wydarzeń, również kulturalnych, w okupowanym kraju. Jednak na pierwszym miejscu została wysunięta troska o język serbski i konieczność prowadzenia badań nad jego aktualną kondycją. Została mu wyznaczona specjalna rola - stał się odzwierciedleniem ducha narodu, którego siła i niezwykła odporność pozwoliła zachować kulturową, trwająca trzynaście wieków niezależność Serbów od chwili, kiedy po raz pierwszy w historii pojawili się na Bałkanach.

Mówiąc o kulturze tamtego okresu, nie sposób pominąć również odrębnego nurtu wydarzeń, które miały miejsce w obozach jenieckich, o czym informowała ukazująca się z czasem obozowa prasa, będąca o nich głównym źródłem przekazu.