Monografia cmentarza żydowskiego w Czechowicach-Dziedzicach

Recenzja dra Jacka Proszyka

Poświęcona cmentarzowi żydowskiemu w Czechowicach-Dziedzicach książka napisana została w sposób wzorcowy. To publikacja o miejscu zapomnianym i zdewastowanym, które dzięki niej zyskuje nowe oblicze, a zadrukowane karty stają się wtórnymi macewami dla wszystkich pochowanych. Autor opisał historię miejscowej społeczności żydowskiej, korzystając z perspektywy miejsca ich wiecznego spoczynku. Odtworzył dzieje tworzącej się w okresie międzywojennym gminy, jak i biografie jej członków. Opisał, jak wyglądał cmentarz w całym okresie swojego istnienia, od początku aż po dzień dzisiejszy.

Szczególnie cenne są opisy tradycji i żydowskich zwyczajów pogrzebowych w odniesieniu do historii tej części Śląska. Tłumaczy skomplikowane skróty i starożytne formy inskrypcji hebrajskich, zabiera symbolicznie czytelnika do dawnych zakładów kamieniarskich, gdzie objaśnia formy nagrobków. Niniejsza książka może być wzorem dla innych autorów, którzy podejmują próby opisania nekropolii wyznawców judaizmu.