[Historyczne ciekawostki] O czechowickim obrazie św. Andrzeja Boboli

Maryja jako Królowa Polski, to kult wyrosły z powszechnego zwyczaju poszukiwania, przez Polaków, u Niej obrony w sytuacjach utraty niepodległości państwa (np. ogłoszenie przez króla Jana Kazimierza, w 1656r., we Lwowie, podczas Potopu szwedzkiego, Maryi Patronką i Królową Polski, modlitwy do niej podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r.). Po zakończeniu I wojny światowej tytuł Królowej Polski stał się symbolem niepodległej i suwerennej Rzeczpospolitej Polskiej. Papież Pius XI, w październiku 1923 r. ustanowił dzień 3 maja świętem Maryi Królowej Korony Polskiej.

W okresie międzywojennym bardzo często nadawano nowo powstającym parafiom i kościołom wezwania (patrocimia) Najświętszej Marii Panny Królowej Polski. Kościół w Czechowicach, budowany w latach 1938-39 (ostatecznie ukończony po II wojnie światowej) także otrzymał patrocinium NMP Królowej Polski.

Malowidło w ujęciu kompozycyjnym dzieli się na dwie części: górna - tronująca Matka Boska i dolna - klęczący św. Andrzej Bobola.

Matka Boska, odziana w królewski (gronostajowy) płaszcz, w koronie stylizowanej na koronę ostatniego z Piastów, trzyma na rękach Jezusa oraz berło (symbol władzy). Asystują Marii i Dzieciątku, dwaj klęczący husarze, cztery białe orły oraz panteon polskich świętych i błogosławionych: Andrzej Bobola, Wojciech, Stanisław, Jacek Odrowąż, Bronisława, Jadwiga Śląska, Stanisław Kostka, Kazimierz Królewicz, Jan Kanty, Melchior Grodziecki oraz Cyryl i Metody. Święci Ci wstawiają się u swej Patronki za rodakami i wypraszają dla nich łaski.

Św. Andrzej Bobola, główna postać obrazu, dzieli swą osobą dolną partię obrazu na dwa światy: mroczny - wojny i pożogi oraz radosny - pielgrzymki i procesji zmierzającej na Jasną Górę. Procesję prowadzi ówczesny kurator czechowickiej parafii ksiądz Jan Odróbka. Towarzyszą mu także inni mieszkańcy Czechowic i Dziedzic: Jerzy Loska (jako patrzący na księdza ministrant), Jan Loska, ojciec Jerzego, trzyma nad ks. Odróbką baldachim, Franciszek Borgieł (pierwszy kościelny parafii) ukazany w postaci św. Jana Kantego oraz dwie dziewczynki w strojach komunijnych: Niedźwiedzka Ewa (z warkoczami) i Barbara Pischnot (z włosami rozpuszczonymi).

Wizerunek św. Andrzeja Boboli, znajdujący się w czechowickim kościele, podkreśla także jego związek z miastem i parafią. W czerwcu 1938r. relikwie świętego przybyły specjalnym pociągiem z Rzymu do Polski. Oficjalne uroczystości przywitania relikwii św. Andrzeja Boboli miały miejsce w Czechowicach, w dniu 11 czerwca 1938 r. Trumna z relikwiami świętego została ustawiona na ołtarzu, który został wystawiony na miejscu budowy kościoła NMP Królowej Polski. Mszę przy tym polowym ołtarzu odprawił ordynariusz diecezji katowickiej bp Stanisław Adamski.

Autorem monumentalnego obrazu w czechowickim kościele na Lesisku był Ludwik Konarzewski junior, syn Ludwika Konarzewskiego seniora, także artysta malarz. Czechowicki obraz jest dziełem obu malarzy Konarzewskich, ojca i syna, o czym świadczy inskrypcja na obrazie, z roku 1947, która informuje, że Ludwik senior opracował projekt obrazu, a junior zrealizował go w materii malarskiej.

Ludwik Konarzewski junior urodził się 20 kwietnia 1918 r., w Buzułuku, na południowym Uralu, w zachodniej Baszkirii. Rodzina Konarzewskich została internowana na początku I wojny światowej i zesłana w głąb Rosji. Po zakończeniu wojny (z sześciorgiem dzieci) powróciła do Polski. Przez Odessę, Lwów, Lublin, Warszawę dotarli do Ustronia, na Śląsku Cieszyńskim. Były to rodzinne strony jego matki Jadwigi. Studia malarskie, pod kierunkiem Władysława Jarockiego, Fryderyka Pautscha, Jerzego Fedkowicza, Andrzeja Pronaszki i Wojciecha Weissa, realizował na krakowskim ASP, w zakresie malarstwa. Rzeźbę studiował m.in u Xsawerego Dunikowskiego.

Jest autorem ponad 1000 prac - obrazów olejnych, polichromii oraz kompozycji związanych z wystrojem kościołów oraz gmachów użyteczności publicznej, rzeźb i pomników - Istebna, Bytom, Zabrze, Racibórz, Świętochłowice-Lipiny, Ruda Śląska, Rydułtowy, Wrocław, etc. Jego prace znajdują się w muzeach w Bielsku-Białej, Katowicach, Rybniku, Ustroniu, Wiśle i w Istebnej -Andziołówce oraz w kolekcjach i zbiorach prywatnych na całym świecie. Wystawiał swoje dzieła na wystawach krajowych i zagranicznych, m.in. we Francji i Hiszpanii, w 1975, w USA - Pensylwania w 1978 i w Niemczech - Hamburg w 1983.

Przez ponad 30 lat pracował w szkole w Rydułtowach jako nauczyciel i jako dyrektor Państwowego Ogniska Plastycznego, którego był współzałożycielem wraz z ojcem, w 1945 r. Społeczną Szkołę Plastyczną - Ognisko Kultury Plastycznej, założył także (ponownie z ojcem) w Buczniku w Istebnej. Działała do 1960 r. Zmarł 23 stycznia 1989 r. w Cieszynie. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Istebnej.

Bibliografia:

• Giza J., Śladami św. Andrzeja Boboli po Czechowicach-Dziedzicach, Czechowice-Dziedzice, 2018
• Kontny I., Pędzlem i dłutem. O twórczości Ludwika Konarzewskiego juniora (1918-1989), Katowice, 2018