Wycieczka do Muzeum 303 oraz częstochowskiej fabryki zapałek

Wyjazd 10 października spod MDK w Czechowicach-Dziedzicach o godzinie 8.00. Powrót około godziny 20.00. Ilość uczestników: 30 osób.

Koszt wejściówek i wynajęcia przewodników - 40 zł/os. Płatne u przewodnika wycieczki. Zapisy w sekretariacie MDK Czechowice-Dziedzice od 15 września.

Co zwiedzimy?

Muzeum 303

Pierwszym obiektem w programie wycieczki będzie Muzeum 303 im. ppłk. pilota Jana Zumbacha. Powstało ono z myślą o bohaterach Dywizjonu 303, w miejscowości Napoleon k. Częstochowy. Działa jako prywatne Muzeum Lotnictwa, od 10 października 2017 roku. Muzeum jest poświęcone Lotnictwu Polskiemu od początków awiacji po czasy dzisiejsze, ze szczególnym uwzględnieniem II wojny światowej oraz Bitwy o Anglię. Ekspozycja główna jest poświęcona polskim pilotom z okresu Bitwy o Anglię.

Muzeum Produkcji Zapałek w Częstochowie

Muzeum Produkcji Zapałek w Częstochowie posiada ekspozycje w dwóch salach wystawowych oraz w niedziałającym od 2010 roku zakładzie produkcyjnym - Częstochowskich Zakładach Przemysłu Zapałczanego S.A., który wykorzystywał linię technologiczną z lat 30. XX wieku. Jest ono jedną z atrakcji Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.

Główną częścią muzeum jest fabryka, która od roku 2010 już nie produkuje. Osoby odwiedzające muzeum mogą obejrzeć zabytkowy park maszynowy oraz prześledzić cały cykl produkcyjny od korowania drewna przez wytwarzanie patyczków po pakowanie zapałek do pudełek. Technologia produkcji nie zmieniła się w praktyce od 1913 do czasów współczesnych.

W głównej sali znajdują się dokumenty związane z przemysłem zapałczanym oraz stała wystawa Rzeźby z jednej zapałki Anatola Karonia. W drugiej znajduje się wystawa filumenistyczna, w której eksponowane są etykiety pudełek po zapałkach z czasów dwudziestolecia międzywojennego oraz z czasów powojennych i współczesnych.

Zakład produkujący zapałki powstał w 1881 roku z inicjatywy wrocławskich przedsiębiorców Karola von Gehliga i Juliana Hucha i był pierwszą fabryką zapałek na ziemiach polskich. Produkcję rozpoczęto w 1882 roku. W 1910 r. firmę kupiło Towarzystwo Akcyjne Sachs i Piesch z Tomaszowa Mazowieckiego, które zamknęło fabrykę w Tomaszowie Mazowieckim i rozbudowało tę częstochowską. W 1912 roku właścicielem fabryki zostało petersburskie Towarzystwo Akcyjne W.A. Łapszyn. W 1913 roku nakręcono tu film "Pożar zapałczarni w Częstochowie", będący jednym z najstarszych zachowanych polskich dokumentów filmowych. Straty oszacowano na 150 tysięcy rubli.

Podczas II wojny światowej była pod niemieckim zarządem, a po wojnie została upaństwowiona, od 1951 roku działała pod nazwą Częstochowskie Zakłady Przemysłu Zapałczanego. W 1997 roku została pracowniczą spółką akcyjną. W 2002 przy fabryce powstało Muzeum Produkcji Zapałek, którego ekspozycją jest linia produkcyjna, dokumenty, kolekcja etykiet zapałczanych, wystawa rzeźb wykonanych z jednej zapałki i seans filmu dokumentalnego z pożaru w 1913. Po raz ostatni fabryka płonęła 15 marca 2008 roku, straty oszacowano na minimum 2,5 mln zł. W 2010 Muzeum Produkcji Zapałek zostało wpisane do rejestru zabytków, opracowana została przez Urząd Marszałkowski i przez Urząd Miasta Częstochowy koncepcja komercjalizacji muzeum, władze muzeum złożyły do ministra kultury i dziedzictwa narodowego wniosek o uznanie fabryki za Pomnik Historii. W 2013 roku komornik bezskutecznie próbował znaleźć chętnego do kupna muzeum, a w maju 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych złożył w sądzie wniosek o upadłość muzeum.

Charakterystyczne dla częstochowskich zapałek jest pakowanie ich do pudełek z etykietą, na której jest czarny kot. Próby podrabiania tego znaku handlowego miały miejsce jeszcze w okresie międzywojennym. W latach 1922-1923 fabrykę zakupiło nowo powstałe Polskie Towarzystwo Przemysłu Zapałczanego S.A., a po utworzeniu Polskiego Monopolu Zapałczanego w 1925 roku fabryka została wydzierżawiona Spółce Akcyjnej do Eksploatacji Państwowego Monopolu Zapałczanego. Fabryka została szybko zmodernizowana po pożarze z 18 czerwca 1930 i wyposażona w maszyny firmy Durlach, wyprodukowane w latach 1926-30.

Uczestnicy wycieczki poznają przebieg procesu wyrobu zapałek. W fabryce do 2010 roku produkowało się zapałki z popularnej serii Black Cat, jak również niestandardowe - grillowe, kominkowe, sztormowe i reklamowe.

Po zwiedzeniu fabryki uczestnicy wycieczki będą mieli czas wolny. Autokar zaparkuje przy klasztorze oo. Paulinów.