[Ciekawe miejsca] Muzeum morskie i motylarnia u podnóża Beskidów

Muzeum w Jaworzu to jedyna taka placówka na południu Polski. Daje okazję do spotkania z mieszkańcami głębin wodnych - oceanów, mórz i jezior, którzy zostali przywiezieni z dalekich podróży przez pasjonatów i miłośników przyrody. Nowoczesna przestrzeń - sprzężenie obrazów, dźwięków, świateł i multimedialnych ekranów - oddziałuje na odbiorców w każdym wieku i daje możliwość zdobywania wiedzy w atrakcyjnej formie. Gmach kształtem nawiązuje do dziobu okrętu.

W sali wystawienniczej umieszczone są podświetlane akwaria - dobrze widoczne przez główne przeszklenie elewacji frontowej - nocą oświetlone ledami stanowią dodatkową atrakcję.

W muzeum spotkamy m.in. żółwia morskiego, rekina (w tym rekina młota), ośmiornice, mięczaki, węże morskie, jeżowce, wiele gatunków egzotycznych ryb, muszle i skamieliny. Co interesujące, w muzeum znajduje się również motylarnia, gdzie napotkamy na żywe okazy tych pięknych owadów. Wiele z nich to gatunki egzotyczne.

Skąd w Jaworzu wzięło się muzeum morskie? Eksponaty zostały podarowane szkole podstawowej w Jaworzu przez jej byłego ucznia - bosmana Erwina Pasternego, który urodził się w 1928 roku w Jaworzu Średnim, gdzie zdobył wykształcenie podstawowe. Tutaj od najmłodszych lat marzył o dalekich podróżach po oceanach. Okres powojenny stworzył warunki realizacji tych młodzieńczych marzeń.

W 1947 roku Erwin przeszedł kurs pracy morskiej w Łebie. w tym samym roku rozpoczął studia w Szkole Jungów. Dzięki rzetelnej pracy awansował do stopnia bosmana. Odbywał rejsy do portów prawie wszystkich kontynentów. Podczas podróży każdą wolną chwilę poświęcał obserwacji życia głębin oceanów. Zainteresowanie przyrodą wyniesione z rodzinnego domu i szkoły zachęciły go do połowu i preparowania zwierząt morskich. Część ze swych zbiorów ofiarował szkole, z którą czuł się bardzo związany.

Pasterny na emeryturze mieszkał na stałe w Hamburgu. W 1999 oraz w 2009 roku odwiedził muzeum w Jaworzu. Docenił, że jego zbiory są w tak dobrym stanie. W 2011 roku odszedł na wieczną wachtę, a jego prochy, zgodnie z życzeniem, zostały rozsypane w morzu.

Zbiory flory i fauny mórz południowych były gromadzone od lat 60, a działalność muzealną rozpoczęto w 1969 roku. Nowy budynek placówki powstał obok dawnego Gimnazjum nr 1 im gen. Maczka. Jego otwarcie miało miejsce w 2014 roku. Co ciekawe, do tego czasu po wystawach zbiorów oprowadzali uczniowie szkoły, którzy pod opieką nauczycieli biologii oraz opiekunów Koła Ligi Morskiej i Rzecznej kształcili się do oprowadzania zwiedzających.

Na edukacyjnych tablicach muzealnych umieszczono informacje o cechach charakterystycznych wielu grup zwierzęcych. Zwiedzający mogą poznać historię Bałtyku i poszerzyć swoje wiadomości dotyczące zwierząt występujących w naszym morzu. Mogą też zdobyć wiedzę na temat raf koralowych i dowiedzieć się wiele o zoologii bezkręgowców i kręgowców, głównie słonowodnych.

Odwiedzający zapoznają się z bioróżnorodnością morskich skorupiaków, mięczaków - ślimaków, małży i głowonogów a także szkarłupni i ryb. Poznają różnice między rybami chrzęstnoszkieletowymi i kostnoszkieletowymi. Zbiory prezentowane w gablotach pozwalają zrozumieć, jak ryby przystosowały się do życia w różnych środowiskach. W sali konferencyjnej jest do dyspozycji tablica interaktywna, z użyciem której nauczyciele mogą przeprowadzić lekcje na temat bioróżnorodności wód.

Opiekę naukową nad zbiorami oraz przewodnikami pełni Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie. Dzięki wieloletniej współpracy i pomocy Instytutu Biologii krakowskiej uczelni, większość eksponatów jest świetnie zachowana, powstają nowe ekspozycje, a młodzież miała w ubiegłych latach szansę pogłębiać swoją wiedzę na tematycznych obozach i spotkaniach.

Muzeum w czasie pandemii otwarte jest jedynie dla indywidualnych zwiedzających od wtorku do piątku w godzinach 9.00-15.00 oraz w soboty i niedziele w godzinach 13.00-18.00 z 15- minutową przerwą na dezynfekcję. W budynku maksymalnie znajdować się może piętnastu zwiedzających. Przed wejściem obowiązkowe jest założenie maseczki oraz rękawiczek jednorazowych.



Bilety wstępu:
normalny - 5 zł
ulgowy - 4 zł
Dzieci do lat 7 - wstęp wolny