Poldery i przebudowa wałów. Jest zapowiedź dużych inwestycji w naszej gminie

O tym jak ograniczyć ryzyko przyszłych powodzi, jakimi narzędziami i z wykorzystaniem jakich rozwiązań skutecznie przeciwdziałać konsekwencjom żywiołu, a przede wszystkim - jakie działania inwestycyjne podjąć, by osiągnąć maksymalne bezpieczeństwo przeciwpowodziowe, rozmawiano w piątek 20 grudnia w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Czechowicach-Dziedzicach. Podczas spotkania zapowiedziano także ważne inwestycje, które zostaną przeprowadzone w naszej gminie.

W spotkaniu wzięli udział podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Przemysław Koperski, zastępca prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie ds. Ochrony przed Powodzią i Suszą Mateusz Balcerowicz, dyrektor PGW Wody Polskie w Gliwicach Marcin Jarzyński oraz samorządowcy z całego regionu. Gospodarzem był Marian Błachut, burmistrz Czechowic-Dziedzic.

Podczas piątkowego spotkania w MBP rozpatrywano przede wszystkim zadania dotyczące koniecznej przebudowy oraz nadbudowy obwałowań rzeki Iłownicy - zarówno prawo i lewobrzeżnych. Wody Polskie zwracają uwagę, że podwyższenie wałów przeciwpowodziowych tego cieku jest zasadne m.in. na wysokości ul. Księża Grobel w samych Czechowicach-Dziedzicach.

Zakres planowanego zadania obejmuje także m.in. odcinkowy remont koryta rzeki. W jego ramach wyprofilowane i ubezpieczone zostaną brzegi, udrożnione zostaną stopnie wodne na ujściowym odcinku Iłownicy. Z kolei w sołectwie Ligota przebudowane zostaną 4 odcinki wałów wraz z budowlami towarzyszącymi, takimi jak przepusty czy przejazdy wałowe. W ramach prac zostaną wykonane ubezpieczenia koryta rzeki Iłownicy i ujścia potoku Czechowickiego oraz przebudowa istniejących śluz wałowych i wylotów do koryta Iłownicy.

Obwałowania na odcinku objętym inwestycją są zniekształcone i uszkodzone w wyniku wieloletniej eksploatacji oraz powodzi z 2010 praz 2024 roku. Przedstawiciele Wód Polskich zapowiadają, że ich dalsza erozja może zagrażać zarówno terenom zamieszkałym, jak i rolniczym. Dlatego też wysokość wałów zostanie podniesiona, a ich trasa ze względu na dostosowanie do warunków lokalnych częściowo zmieniona.

Realizacja zadania będzie się wiązać z częściową przebudową gazociągu, wodociągu, czy linii energetycznych. Sieci te zostaną przebudowane w miejscach, w których występuje kolizja z przewidzianymi zabezpieczeniami przeciwpowodziowymi.

Dużą uwagę przywiązano także do podobnych zadań zaplanowanych w obrębie rzeki Jasienicy, a polegających na przebudowie jej dotychczasowych obwałowań, czy rzece Białka, w odniesieniu do której zaplanowano m.in. przebudowę progów wodnych. W trakcie spotkania powrócono również do założeń koncepcyjnych proponowanych rozwiązań w ramach "Programu działań nietechnicznych i retencyjnych i stanowiących element zarządzania ryzykiem powodziowym w regionach wodnych Małej Wisły i Górnej Wisły", wśród których znalazły się m.in. budowa suchego zbiornika Wieszczęta oraz budowa lewobrzeżnego polderu Iłownicy o nazwie Zabrzeg.

- Jesteśmy w przededniu podpisania umowy z Bankiem Światowym, która opiewa na 1,5 miliarda euro. Chcemy z niej finansować działania przeciwpowodziowe w Kotlinie Kłodzkiej, ale także na terenie Beskidów, zlewni rzek Białej i Iłownicy, nie zapominając także o potrzebach związanych z rzeką Olzą. Spotkanie pozwoliło przedstawić propozycje, jakie są możliwości finansowe oraz jaki jest czas ewentualnej realizacji - powiedział minister Przemysław Koperki.

Członek rządu dodał, że obecnie priorytetem dla władz jest kwestia odpowiedniej retencji. - Chcemy walczyć z problemami u źródeł, a większość z nich zaczyna się na terenach górskich i leśnych. Drugim elementem jest zabezpieczenie mieszkańców, czyli odsunięcie tych, którzy znajdują się na terenach najbardziej zagrożonych, na godnych warunkach - tak, jak to miało miejsce w Raciborzu. Trzecim elementem jest budowa zabezpieczeń i odsunięcie brzegów tak, aby rzeki mogły swobodnie płynąć w dół - dodał Koperski.

Na inwestycje zabezpieczone są nie tylko środki z Banku Światowego, ale też z programu FENIKS - 600 milionów euro. Obecnie rząd stara się o to, aby były one zdecydowanie większe.

-

O inwestycjach, które zostaną przeprowadzone w gminie Czechowice-Dziedzice mówił Mateusz Balcerowicz, zastępca prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie ds. Ochrony przed Powodzią i Suszą, który zapowiedział, że już teraz planowana jest odbudowa i modernizacja wałów rzek Iłownica i Białka. To dwa zadania na kwotę 80 mln złotych z perspektywą realizacji do 2027 roku.

- Przygotowujemy koncepcję realizacji dla zlewni Nysy Kłodzkiej, ale nie zapominamy o Małej i Górnej Wiśle. W ramach koncepcji są wyznaczone "podspoty", a jednym z nich jest zlewnia Wisły poniżej Zbiornika Goczałkowickiego, a więc dopływ Iłownicy i Białki. Chcielibyśmy tutaj zaproponować pewne rozwiązania, ale też skorzystamy z propozycji, które przedstawiła strona samorządowa. Teraz możemy poddać je analizie, przeliczyć je w zakresie zbudowania retencji i dopiero po tym przeliczeniu będziemy proponować konkretne rozwiązania - stwierdził Balcerowicz.

Burmistrz Czechowic-Dziedzic Marian Błachut podkreślił, że "spotkanie odbiera z dużą nadzieją". - To kolejne spotkanie, na którym rozmawiamy nie tylko o skutkach powodzi i ich usuwaniu, ale przede wszystkim idziemy w kierunku dalszych działań, mających zapobiegać tych skutkom. Mieszkańcy Czechowic-Dziedzic zadają pytania, czy powódź nie zdarzy się po raz kolejny. Przebudowa wałów i podnoszenie ich rzędnych wysokości nie gwarantuje odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa. W każdym możliwym miejscu trzeba zatrzymywać wodę, aby ona z tak dużą siłą nie zalewała najniżej położonych terenów, a Czechowice-Dziedzice geograficznie tak są położone - powiedział samorządowiec.