Odsłonięcie tablicy upamiętniającej księży katolickich ze Śląska Cieszyńskiego, zamordowanych przez Niemców podczas II wojny światowej - 19.12.2024 · fot. Facebook / Gabriela Staszkiewicz
W czwartek 19 grudnia w kościele pw. św. Marii Magdaleny w Cieszynie odbyło się uroczyste odsłonięcie tablicy poświęconej pamięci księży katolickich ze Śląska Cieszyńskiego, zamordowanych przez Niemców w latach II wojny światowej. Możemy znaleźć na niej między innymi księdza Jana Barabasza, budowniczego kościoła pw. NMP Królowej Polski na czechowickim Lesisku.
W 2019 roku kilku mieszkańców Cieszyna zainicjowało przedsięwzięcie związane z upamiętnieniem księży polskich, ofiar hitleryzmu, zwłaszcza tych, którzy pełnili posługę na Zaolziu. Zamiar ten spotkał się ze wsparciem ks. proboszcza Jacka Gracza oraz Parafialnej Rady Duszpasterskiej, działającej przy kościele św. Marii Magdaleny w Cieszynie. Sprawą zainteresowano również Instytut Pamięci Narodowej, który ostatecznie ufundował nową tablicę.
W kościele pw. św. Marii Magdaleny jest starsza, niewielka tablica z 1946 r. upamiętniająca siedmiu związanych z przedwojennym Cieszynem księży katolickich, zamordowanych przez Niemców w latach II wojny światowej. Tym niemniej wspomniana grupa pomysłodawców po zapoznaniu się z opracowaniem Jana Szymika pt. "Zginęli za Boga i Lud", wydanym w Czeskim Cieszynie w 1998 r. stwierdziła, iż istniejąca tablica nie uwzględnia wszystkich znanych dzisiaj nazwisk ofiar.
Według współczesnych szacunków z rąk niemieckich podczas II wojny światowej zginęło około trzech tysięcy księży i sióstr polskiego Kościoła Rzymskokatolickiego (około 20% stanu przedwojennego). Zaolzie - strefa pogranicza i przemieszania osadnictwa czeskiego i polskiego - zostało włączone do Polski w październiku 1938 r. Od tego czasu do września 1939 r. organizowano tutaj polskie struktury administracji i zarządzania, również kościelne. Istniejące na Zaolziu 29 parafii rzymskokatolickich (w dekanatach: Jabłonków, Frysztat, Karwina, Śląska Ostrawa i Frydek) przyłączono do diecezji katowickiej. Z kolei zaolziańskie zbory czeskiego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego weszły w skład senioratu śląskiego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP.
Podczas II wojny światowej wielu przedstawicieli administracji polskiej na Zaolziu, również polskich działaczy narodowych, funkcjonariuszy Policji Województwa Śląskiego, Straży Granicznej, Wojska Polskiego jak też Kościoła Rzymskokatolickiego oraz Ewangelickiego zostało zamordowanych (w większości przez okupanta niemieckiego, ale część też przez okupanta sowieckiego) lub w różny sposób poszkodowanych. Wielu straciło życie lub zdrowie w niemieckich obozach koncentracyjnych, zwłaszcza w KL Auschwitz-Birkenau oraz KL Dachau.
Dzięki kwerendzie zrealizowanej w związku z planami powstania nowej tablicy upamiętniających polskich księży katolickich ziemi cieszyńskiej zidentyfikowano aż 33 osoby (co z pewnością nie wyczerpuje pełnej listy ofiar). Właśnie ich nazwiska będą uwidocznione na nowej tablicy.
W programie uroczystości, zaplanowanej 19 grudnia 2024 r., poza odsłonięciem nowej tablicy przewidziany jest dla uczestników wykład, podczas którego skrótowo zostaną przedstawione sylwetki zamordowanych księży. Po mszy świętej w intencji zamordowanych dla uczestników przygotowano niewielki koncert artystyczny w wykonaniu cieszyńskiej młodzieży.
Projekt nowej tablicy został opracowany przez Urszulę Górnicką-Hermę, absolwentkę Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, zaś jej wykonaniem zajął się Wacław Pieczonka.
Księża katoliccy ze Śląska Cieszyńskiego ofiary zbrodni niemieckich, którzy oddali życie za wiarę i ojczyznę w czasie II wojny światowej w l. 1939 - 1945:
Zgodnie z Rozporządzeniem Ogólnym o Ochronie Danych Osobowych (RODO) na portalu czecho.pl zaktualizowana została Polityka Prywatności. Zachęcamy do zapoznania się z dokumentem.
